هاست دانلود و هاست وارز چیست؟

«وارز» (Warez) به محصولات تجاری دیجیتال (نرم‌افزار، فیلم، موزیک، کتاب، بازی ویدیویی) گفته می‌شود که با تخلف از قوانین جهانی کپی‌رایت و بدون پرداخت حقوق مؤلف یا بهای محصول توزیع می‌شوند. معمولاً این کار از طریق بیت‌تورنت و وب‌سایت‌های هاستینگ فایل انجام می‌گیرد. یکی دیگر از راه‌های این کار استفاده از سایت‌های دانلود فایل است.

تفاوت این وب‌سایت‌ها با وب‌سایت‌های هاستینگ فایل در این است که در وب‌سایت‌های هاستینگ فایل کاربر با عضو شدن یا حتا بدون عضو شدن می‌تواند فایل‌های خود را آپلود کند و لینکی تحویل بگیرد که با آن لینک هر کسی می‌تواند فایل را مجددآ دانلود کند. اما سایت‌های دانلود فقط به کاربران خود امکان دانلود قایل‌هایی را می‌دهند که وب‌مستر یا وب‌مسترها روی هاست خود قرار داده‌اند.

این روزها خیلی از سایت‌های هاستینگ به دلیل مقررات کپی‌رایت تنها اجازه‌ی دانلود فایل را به خود کاربری که آن را آپلود کرده می‌دهدن و فایل‌هایی را که خلاف مقررات کپی‌رایت باشد حذف می‌کنند. به‌ویژه در سال‌های اخیر دولت آمریکا به شدت پی‌گیر موارد نقض کپی‌رایت بوده و همین الآن شما در موارد متعدد وقتی به دنبال دانلود رایگان یک فایل از وب‌سایت‌های خارجی به جست‌جوی گوگل رو می‌آورید با حذف تعدادی از نتایج به دلیل شکایت‌های دریافتی تحت «قانون کپی‌رایت دیجیتال هزاره» آمریکا (DMCA) مواجه می‌شوید. به همین ترتیب در اتحادیه‌ی اروپا قوانین کپی‌رایت تحت «دستورالعمل کپی‌رایت اتحادیه‌ی اروپایی» (EUCD) اعمال می‌شوند. بیش‌تر کشورها نیز قوانین جهانی کپی‌رایت را با دستورالعمل‌های داخلی پیگیری می‌کنند.

در کشور ما از همان اوایل رواج صنعت رایانه و پس از آن اینترنت به علت عدم عضویت ایران در اتحادیه‌ی جهانی کپی‌رایت استفاده از محصولات دیجیتال به‌ویژه نرم‌افزار، موسیقی و فیلم رایج بوده است. برخی از محبوب‌ترین وب‌سایت‌های ایرانی وب‌سایت‌های دانلود نرم‌افزارند. علاوه بر عدم رعایت کپی‌رایت مسأله‌ي دشواری روزافزون تجارت با شرکت‌های نرم‌افزاری و رسانه‌ای خارجی در اثر تحریم‌های تجاری نیز به ترویج این روند کمک کرده است.

هاست دانلود

هاست دانلود هاستی است که یک یا چند سایت توزیع فایل روی آن قرار می‌گیرد. این گونه سایت‌ها احتیاج به هاست‌هایی با پهانی باند زیاد، حجم ترافیک بالا، و فضای ذخیره‌ی فالی قابل‌توجهند. معمولاً در ایران به این هاست‌ها یا سرورها (در صورت تهیه‌ی سرور اختصاصی یا مجازی مختص سایت دانلود) هاست دانلود می‌گویند. بنابراین تقاوت هاست دانلود با هاست معمولی عمدتاً در محدودیت کم‌تر در حجم ترافیک و فضای ذخیره‌ی فایل و البته‌ی اجازه‌ی دانلود فایل است. این به شرطی است که فایل‌هایی که برای دانلود قرار داده می‌شوند مشکل کپی‌رایتی نداشته باشند. در غیر این صورت بحث هاست وارز مطرح می‌شود. شرکت‌های هاستینگ که سرورهای داخلی دارند معمولاً حجم بالای فضا و ترافیک مورد نیاز چنین سایت‌هایی را با قیمت نسبتاً زیادی عرضه می‌کنند که در اغلب موارد استفاده از آن‌ها را برای سایت‌های دانلود غیرممکن می‌کند.

هاست وارز

به هاستی که از قوانین کپی رایت پیروی نکند هاست وارز (warez) گفته می‌شود. گفتیم که در ایران استفاده از نرم‌افزارهای کرک شده/ نال شده/ قفل شکسته کاملاً امری جاافتاده است. برای راه‌اندازی برخی وب‌سایت‌ها (مانند بسیاری از فروم‌های شناخته شده) و برای راه‌اندازی سرورها در بسیاری موارد احتیاج به نرم‌افزارهای تجاری است که تهیه‌ی آن‌ها به راحتی مقدور نیست. این سایت‌ها که باید از نرم‌افزارهای قفل شکسته استفاده کنند باید از هاستی استفاده کنند که نسبت به نقض قوانین کپی‌رایت حساسیت کم‌تری داشته باشد.

همین طور سایت‌هایی که قصد دارند انواع فایل‌های مشمول قانون کپی‌رایت یا نرم‌افزارهای کرک شده را به اشتراک بگذارند احتیاج به چنین هاست‌هایی دارند. شرکت‌های هاستینگی که از سرورهای داخل کشور استفاده می‌کنند در مورد قانون کپی‌رایت پی‌گیری خاصی انجام نمی‌دهند در نتیجه به عنوان هاست وارز کاملاً قابل اطمینان‌اند.

چنان‌که می‌بینیم نه هر هاست دانلودی همیشه هاست وارز است و نه برعکسش همیشه درست است. اما هاست دانلود غیرقانونی حتماً باید یک هاست وارز حجم بالا باشد.

به دلیل گرانی پهنای باند در داخل هاستینگ روی سرورهای داخلی به عنوان هاست وارز تنها برای سایت‌هایی مفید است که خود بر پایه‌ی نرم‌افزارهای تجاری قفل شکسته ایجاد شده‌اند اما کارکرد هاست دانلود ندارند. برای تهیه‌ی هاست دانلود و هاست وارز حجم بالا در وضعیت فعلی تنها می‌توان از دیتاسنترهای خارجی استفاده کرد. تقریباً همه‌ی دیتاسنترهای معروف در آمریکای شمالی یا اروپا قرار دارند و به‌راحتی نمی‌توانند چشم خود را بر روی نقض قوانین کپی‌رایت ببندند. حتا اگر دیتاسنترها خود به رعایت کپی‌رایت اهمیتی ندهند قوانین کشورهایشان آن‌ها را برای حفظ تجارت‌شان محبور به رعایت مواردی می‌کند.

برخی از کشورها در بین کاربران به عنوان کشورهای میزبان هاست‌های وارز چه بین کاربران داخلی و چه در صحنه‌ی وارز بین‌المللی شناخته شده‌ترند. بدیهی‌ترین موارد کشورهای چین و روسیه‌اند. اما دیتاسنترهای چینی و روسی محبوبیت دیتاسنترهای اروپایی را ندارند. از جمله کشورهای اروپایی که در گروه‌های وارز به هاستینگ سایت‌های ناقض کپی‌رایت شناخته شده‌ترند هلند، سوییس و اوکراینند. برخی دیتاسنترهای آلمانی هم در این مورد چندان سخت‌گیر نیستند، اما دولت این کشور سخت‌گیری‌هایش را افزایش داده است. از دیتاسنترهای هنگ کنگی و پانامایی نیز نام برده می‌شود.

واقعیت این است که نباید هر دیتاسنتری را در یک کشور برای هاستینگ وارز امن دانست. در هر کدام از این کشورها بسته به میزان رعایت مقررات کپی‌رایت و نظارت دولتی یک یا چند دیتاسنتر برای اشتراک فایل‌های غیرقانونی شهرت بیش‌تری پیدا می‌کنند. اما همین دیتاسنترها نیز تا زمانی میزبانی فایل‌های شما را ادامه می‌دهند که هشدار یا دستوری از طرف دولت‌هایشان دریافت نکنند. یکی از مهم‌ترین فاکتورهای انتخاب این است که شرکت هاستینگ پس از دریافت اخطار یا دستور به شما امکان انتقال فایل‌هایتان را بدهد، زیرا در حالت‌های سخت‌گیرانه نظیر قوانین آمریکایی ممکن است IPی شما بی‌درنگ مسدود شود یا سرویس‌تان قطع گردد. اخیراً دولت آمریکا می‌کوشد حوزه‌ی پی‌گیری نقض کپی‌رایت خود را حتا به کشورهای دیگر نیز تسری دهد، زیرا بسیاری از فایل‌های مالتی‌مدیا که در فضای اینترنت به شکل غیرقانونی آپلود و دانلود می‌شود محصولات شرکت‌ها و مصنفان آمریکایی‌اند.